.. sectionauthor:: 清水康行 =========================================== Appendix III (s-n 座標の拡散方程式) =========================================== .. _sn_diff: s-n座標における拡散方程式の誘導 ====================================== :math:`s-n` 座標を直交曲線座標とします. :math:`s-n` 座標において, :math:`s` 軸は任意の曲線, :math:`n` 軸は `s` 軸に直交する直線座標軸とします. .. _dif_sn: .. figure:: images/0C/dif_sn.png :width: 80% : :math:`s-n` 座標の微小要素における濃度Flux収支 拡散する物質の濃度を :math:`c` とし,拡散による :math:`s, n` 方向の単位幅Fluxおよび拡散係数をそれぞれ, :math:`F_s, F_n` , および :math:`D_s, D_n` とすると,以下の関係で表されます. .. math:: :label: sn_dif1 F_s=-D_s\cfrac{\partial F_s}{\partial s}, \hspace{2cm} F_n=-D_n\cfrac{\partial F_n}{\partial n} :numref:`dif_sn` に示す微小要素における微小時間の濃度収支を考えると, 微小要素の面積が :math:`r\, \delta\theta\, \delta n` であることを考慮して次式が得られます. .. math:: :label: sn_dif2 \cfrac{\partial c}{\partial t} r\, \delta\theta\, \delta n =F_{n(n)}r \delta\theta - F_{n(n+\delta n)} (r+\delta n) \delta\theta +F_{s(s)}\delta n -F_{s(s+\delta s)}\delta n .. math:: :label: sn_dif21 \cfrac{\partial c}{\partial t}=\cfrac{F_{n(n)}}{\delta n}-\cfrac{F_{n(n+\delta n)}\, (r+\delta n)}{r\delta n} +\cfrac{F_{s(s)}-F_{s(s+\delta s)}}{\delta s} ここで, .. math:: :label: sn_dif3 \cfrac{(r+\delta n)}{r\delta n}=\cfrac{1}{r}+\cfrac{1}{\delta n} なので,:eq:`sn_dif21` 式の右辺第2項は, .. math:: :label: sn_dif4 \cfrac{F_{n(n+\delta n)}\, (r+\delta n)}{r\delta n}= \cfrac{F_{n(n+\delta n)}}{r}+\cfrac{F_{n(r+\delta n)}}{\delta n} となり, 結局 :eq:`sn_dif21` 式は以下のようになります. .. math:: :label: sn_dif5 \cfrac{\partial c}{\partial t} & =\cfrac{F_{n(n)}}{\delta n}-\cfrac{F_{n(n+\delta n)}}{\delta n} -\cfrac{F_{n(n+\delta n)}}{r}+\cfrac{F_{s(s)}-F_{s(s+\delta s)}}{\delta s} & =-\cfrac{\partial F_n}{\partial n}-\cfrac{1}{r}F_{n(r+\delta n)}-\cfrac{\partial F_s}{\partial s} & =\cfrac{\partial}{\partial s}\left(D_s \cfrac{\partial c}{\partial s}\right) +\cfrac{\partial}{\partial n}\left(D_n\cfrac{\partial c}{\partial n}\right) +\cfrac{D_n}{r}\cfrac{\partial c}{\partial n} :math:`D_s=D_n=D` の場合は, .. math:: :label: sn_dif6 \cfrac{\partial c}{\partial t}=D \left( \cfrac{\partial^2 c}{\partial s^2}+\cfrac{\partial^2 c}{\partial n^2}+ \cfrac{1}{r}\cfrac{\partial c}{\partial n} \right) となります. .. _sn_con: s-n座標における連続式の誘導(別解) ====================================== :math:`s-n` 座標を直交曲線座標とします. :math:`s-n` 座標において, :math:`s` 軸は任意の曲線, :math:`n` 軸は `s` 軸に直交する直線座標軸とします. .. _con_sn: .. figure:: images/0C/con_sn.png :width: 80% : :math:`s-n` 座標の微小要素におけるFlux収支 ただし, :math:`q_s, q_n` は流量Fluxです. :numref:`con_sn` に示す微小要素における微小時間の流量Flux収支を考えると, 微小要素の面積が :math:`r\, \delta\theta\, \delta n` であることを考慮して次式が得られます. .. math:: :label: sn_con1 \cfrac{\partial h}{\partial t} r\, \delta\theta\, \delta n =q_{n(n)}r \delta\theta - q_{n(n+\delta n)} (r+\delta n) \delta\theta +q_{s(s)}\delta n -q_{s(s+\delta s)}\delta n .. math:: :label: sn_con2 \cfrac{\partial h}{\partial t}=\cfrac{q_{n(n)}}{\delta n}-\cfrac{q_{n(n+\delta n)}\, (r+\delta n)}{r\delta n} +\cfrac{q_{s(s)}-q_{s(s+\delta s)}}{\delta s} ただし :math:`h` は微小要素内の平均水深です. ここで, .. math:: :label: sn_con3 \cfrac{(r+\delta n)}{r\delta n}=\cfrac{1}{r}+\cfrac{1}{\delta n} なので,:eq:`sn_con2` 式の右辺第2項は, .. math:: :label: sn_con4 \cfrac{q_{n(n+\delta n)}\, (r+\delta n)}{r\delta n}= \cfrac{q_{n(n+\delta n)}}{r}+\cfrac{q_{n(r+\delta n)}}{\delta n} となり, 結局 :eq:`sn_con2` 式は以下のようになります. .. math:: :label: sn_con5 \cfrac{\partial h}{\partial t} & =\cfrac{q_{n(n)}}{\delta n}-\cfrac{q_{n(n+\delta n)}}{\delta n} -\cfrac{q_{n(n+\delta n)}}{r}+\cfrac{q_{s(s)}-q_{s(s+\delta s)}}{\delta s} & =-\cfrac{\partial q_n}{\partial n}-\cfrac{1}{r}q_{n(r+\delta n)}-\cfrac{\partial q_s}{\partial s} ここで, .. math:: :label: an_con6 \cfrac{\partial(rq_n)}{\partial n}=r\cfrac{\partial q_n}{\partial n}+q_n\cfrac{\partial r}{\partial n}=r\cfrac{\partial q_n}{\partial n}+q_n より, .. math:: :label: an_con7 \cfrac{1}{r}\cfrac{\partial(rq_n)}{\partial n}=\cfrac{\partial q_n}{\partial n}+\cfrac{q_n}{r} したがって, .. math:: :label: an_con8 \cfrac{\partial h}{\partial t}+\cfrac{\partial q_s}{\partial s}+\cfrac{1}{r}\cfrac{\partial(rq_n)}{\partial n}=0 または, .. math:: :label: an_con9 \cfrac{\partial h}{\partial t}+\cfrac{\partial(hu_s)}{\partial s}+\cfrac{1}{r}\cfrac{\partial(rhu_n)}{\partial n}=0